Galvaniz Te: Tesisat Hatlarında Güvenli Dallar Yaratma ve Yönlendirme Çözümleri

Galvaniz Te, tesisat sistemlerinde akışkan yönlendirmesi için kullanılan en temel ve en yaygın bağlantı elemanlarından biridir. Galvaniz Te ürünü, tesisat sistemlerinde güvenli ve dayanıklı çözümler sunar. Adını, T-şeklindeki formundan alır; üç adet bağlantı ağzı bulunur.

Temel işlevi, ana boru hattı üzerinden 90 derecelik bir açıyla yeni bir “dal” (branşman) almak veya tam tersi, iki farklı hattı birleştirerek tek bir ana hatta bağlamaktır. Bu parçayı standart “siyah” (black) Te bağlantı elemanından ayıran en belirgin ve hayati özellik, “galvanizasyon” işlemidir.

Bu işlem, dökme demir veya çelikten imal edilen Te parçasının, paslanmaya (korozyona) karşı tam koruma sağlamak amacıyla erimiş çinko banyosuna daldırılmasıdır.

Bu çinko kaplama , metalin su, nem ve oksijenle temasını kesen koruyucu bir kalkan oluşturur. Bu koruma, özellikle temiz su , sıhhi tesisat ve basınçlı hava gibi paslanma riskinin çok yüksek olduğu hatlarda, tesisatın ömrünü uzatmak ve su kalitesini korumak için hayati önem taşır.

Ayrıca, galvaniz Te ürünleri Trakya Döküm gibi sektör lideri üreticiler tarafından yüksek kalite standartlarında üretilmekte olup, uzun ömürlü ve güvenilir bağlantı elemanları olarak tercih edilmektedir.

Tesisatlarda Galvaniz Te Kullanmanın Başlıca Avantajları

Galvanizli bağlantı elemanları, özellikle ıslak ve korozyona açık sistemlerde, kaplamasız malzemelere kıyasla belirgin ve kritik avantajlar sunar:

• Üstün Korozyon Direnci: Çinko kaplama , paslanmaya karşı birinci sınıf koruma sağlar. Bu, boru iç çeperinin pürüzsüz kalmasını, tıkanma riskinin azalmasını ve tesisatın delinmesini engeller.

• Uzun Hizmet Ömrü: Paslanmadığı için, galvaniz Te’nin hizmet ömrü, siyah malzemelere göre çok daha uzundur. Bu, uzun vadede bakım ve değiştirme maliyetlerini ortadan kaldırır.

• Yüksek Mekanik ve Basınç Dayanımı: Temel malzemesi dökme demir/çelik olduğu için, yüksek şebeke basıncına, ani basınç artışlarına (su koçu) ve fiziksel darbelere karşı (plastik alternatiflerin aksine) son derece dayanıklıdır. Ayrıca, galvaniz te üretim aşamasında çeşitli kalite ve dayanıklılık testlerine tabii tutulur; böylece ürünün güvenilirliği ve standartlara uygunluğu garanti altına alınır.

• Hijyenik Yapı (Temiz Su ): Paslanma yapmadığı için, içme veya kullanma suyunun içine pas parçacıkları karıştırmaz, suyun rengini ve tadını bozmaz, hijyenik bir altyapı sunar. Galvaniz te, benzerlerinden (örneğin siyah te'den) farklı olarak uzun ömür ve güvenlik avantajı sağlar.

• Sızdırmaz Bağlantı İmkanı: Dişli yapısı, keten, teflon bant veya sızdırmazlık macunları gibi yardımcı malzemelerle birlikte kullanıldığında, yüksek basınç altında bile mükemmel sızdırmazlık sağlar.

Başlıca Galvaniz Te Çeşitleri ve Kullanım Alanları

T-bağlantı elemanları, temelde aynı dallandırma işlevini görseler de, tesisattaki farklı ihtiyaçları karşılamak üzere iki ana tipe ayrılırlar.  

Standart Te (Eşit Te): Ana Hattı Aynı Çapta Bölme

Bu, en yaygın kullanılan Te tipidir. Üç bağlantı ağzının tamamı aynı çaptadır (örn. 1/2", 3/4", 1" ). Görevi, bir ana hattan, ana hatla aynı çapta bir dal (branşman) almaktır. Örneğin, 1" bir ana su hattını, yine 1" çapında başka bir hatta yönlendirmek için "1 inç Eşit Te" kullanılır.  

Redüksiyon Te (İn-egal Te): Farklı Çapta Branşman Alma

"Redüksiyon" veya "in-egal" (eşit olmayan) Te olarak adlandırılan bu parça, tesisatçılar için kritik bir çözümdür.

Bu Te parçasının ana akış ağızları (giriş ve çıkış) aynı çapta iken, 90 derecelik dal (branşman) ağzı daha küçük çaptadır (örn. 1" x 3/4" x 1"). Temel işlevi, ana tesisat hattı üzerinde boru çapını düşürerek daha küçük bir hatta (örn. bir musluğa veya cihaza giden hat) bağlantı vermektir.

Bu, arada birden fazla parça (örn. 1" eşit te + 1"x3/4" redüksiyon burç) kullanma ihtiyacını ortadan kaldırarak hem maliyeti hem de potansiyel sızıntı noktalarını azaltır.  

Hayati Güvenlik Ayrımı: Galvaniz Te vs. Siyah Te

Bu teknik ayrım, tesisat güvenliği için hayati önem taşır. Galvaniz Te, çinko kaplaması sayesinde paslanmaya karşı korumalıdır ve bu nedenle temiz su (sıhhi tesisat) , basınçlı hava ve yangın (sprinkler) tesisatlarında kullanımı standarttır.

"Siyah (Black) Te" ise, kaplamasız, ham dökme demir veya çeliktir ve paslanmaya karşı koruması yoktur. Bu nedenle, doğalgaz tesisatlarında (gazın, çinko kaplamayı çözerek küçük parçacıklar halinde regülatörlere ve vanalara taşıma riski nedeniyle galvaniz malzeme kesinlikle yasaktır) ve kapalı devre ısıtma (kalorifer) tesisatlarında (sistem kapalı olduğu, sudaki oksijenin zamanla tükendiği ve bu nedenle paslanma riskinin çok düşük olduğu durumlarda, maliyet avantajı nedeniyle) kullanılır.  

Projeniz İçin Doğru Te Nasıl Seçilir? (10424 standardının Uygulanması ve Malzeme Rehberi)

Doğru bağlantı parçasını seçmek, tesisatın ömrünü ve güvenliğini doğrudan etkiler. Yanlış malzeme seçimi (özellikle gaz hattında galvaniz kullanmak) ciddi riskler doğurabilir.  

Galvaniz Te Montajında Sızdırmazlık Nasıl Sağlanır?  

Galvaniz Te bağlantı elemanları, genellikle "iç dişli" (dişi) olarak üretilir. Bu, sızdırmazlık işleminin, Te'nin içine vidalanacak olan "dış dişli" (erkek) boru uçlarına uygulanması gerektiği anlamına gelir. Metalin metale teması, tek başına su veya hava sızdırmazlığı sağlamaz; aradaki boşlukları dolduracak bir yardımcı malzemeye ihtiyaç vardır.

En yaygın ve güvenilir yöntemler, dış dişli boru ucuna "keten" sarmak ve üzerine tesisat macunu sürmek veya modern bir alternatif olan "Teflon bant" (PTFE bant) kullanmaktır. Bu malzemeler, dişlerin arasındaki mikroskobik boşlukları doldurarak sızdırmaz bir conta görevi görür. Montaj sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, "aşırı sıkma" riskidir.

Galvaniz Te parçaları, dökme demirden yapıldıkları için esnek değil, gevrek (kırılgan) bir yapıya sahiptir. Boru anahtarıyla aşırı güç uygulamak, Te'nin diş diplerinden veya gövdesinden çatlamasına neden olabilir.

Bu çatlak, montaj anında fark edilmeyebilir ancak tesisata basınç verildiğinde sızıntıya veya parçanın patlamasına yol açabilir. Genel kural, parçayı elle sıkıca vidaladıktan sonra, boru anahtarıyla sadece 1 ila 2 tam tur daha çevirerek montajı tamamlamaktır.  

Galvaniz Te Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: Galvaniz te doğalgazda kullanılır mı?

C: Doğalgaz tesisatlarında galvaniz kaplı malzeme kullanmak, gaz dağıtım şirketlerinin (örn. Bursagaz ) teknik şartnamelerine göre yasaktır. Doğalgaz hattında sadece “Siyah (Black)” (kaplamasız) çelik veya döküm malzemeler kullanılmalıdır.

S: Redüksiyon te nedir?

C: Redüksiyon (veya in-egal) te, üç ağzı da aynı çapta olmayan Te demektir. Genellikle ana hat giriş ve çıkışı büyük (örn. 1”), 90 derecelik dal (branşman) çıkışı ise daha küçüktür (örn. 3/4”). Ana hattan daha küçük çaplı bir hat almak için kullanılır.

S: Galvaniz te ürünleri güvenlik ve kalite standartlarına uygun mudur?

C: Galvaniz te ürünlerinde EN 10424 standardının uygulanması ile her bir ürün, 20 bar'lık hidrostatik basınç ve 5 bar pnömatik basınca tabii tutulur. Bu testler, bar pnömatik basınca eşit seviyelerde gerçekleştirilerek ürünlerin dayanıklılığı ve güvenilirliği sağlanır. Böylece, ilgili standartlara ve güvenlik gereksinimlerine uygunluk garanti edilir.

S: Siyah te ile farkı nedir?

C: Temel fark kaplamasıdır. “Galvaniz Te” , paslanmayı önlemek için çinko ile kaplanmıştır; bu nedenle su , hava gibi paslanmaya açık hatlarda kullanılır. “Siyah Te” kaplamasızdır; paslanma riskinin olmadığı (doğalgaz ) veya çok düşük olduğu (kapalı devre ısıtma ) sistemlerde kullanılır.